ΠρόγραμμαErasmus+ K2 2020-1-SI01-KA226-SCH-093554 Έκθεση για τις Μαθησιακές Ανάγκες των Ομάδων-Στόχων συντάχθηκε από CESIE Μαζί με Izobraževalni Center Geoss d.o.o, Narodna Galerija, Heureka – the Finnish Science Centre, INNOVADE, Osnovna šola Litija
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 3 2. Αναλυτικά Προγράμματα 4 3. Ερωτηματολόγιο 5 4. Ομάδες Εστίασης 6 5. Πορίσματα Μαθησιακών Αναγκών ανά χώρα 8 Σλοβενία 8 Κύπρος 15 Φινλανδία 23 Ιταλία 31 6. Συμπέρασμα 39 Εξέταση κοινών θεμάτων 39 Σκέψεις για τη μεθοδολογία STEAM 40 Παραρτήματα A- Κοινά θέματα 44 B- Περιεχόμενο ερωτηματολογίου 48
1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το έργο OTA – Πρόοδος στη Διαδικτυακή Διδασκαλία είναι ένα έργο που επικεντρώνεται στη δημιουργία μιας μεθοδολογίας ανοικτής μάθησης βασισμένης στις τέχνες και τη δημιουργικότητα για τη διδασκαλία μαθημάτων επιστήμης, καθώς και στα απαραίτητα εργαλεία εφαρμογής που θα επιτρέψουν στους εκπαιδευτικούς να υποστηρίξουν τους μαθητές, από 12 έως 14 ετών, στις φυσικές επιστήμες. Το έργο ΟΤΑ θέλει να βελτιώσει την ένταξη των μαθητών στο σχολείο και την κοινότητά τους και να ενισχύσει τα αποτελέσματα ευημερίας και μάθησης, για να ξεπεράσει τα εμπόδια λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας Covid-19. Το πρώτο αποτέλεσμα αποσκοπούσε στην εξέταση των Αναλυτικών Προγραμμάτων των Μαθηματικών, Χημείας και Φυσικής στα σχολεία πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στον εντοπισμό των κοινών θεμάτων μεταξύ των χωρών εταίρων, ώστε να υιοθετηθεί μια διακρατική συγκριτική προσέγγιση βασισμένη στα αναλυτικά. Ως εκ τούτου, η κοινοπραξία ανέλυσε, αρχικά, τα αναλυτικά προγράμματα των φυσικών επιστημών κάθε χώρας εταίρου και προσδιόρισε κοινά θέματα σε όλες τις χώρες. Αυτή η έκθεση είναι μια σύνθεση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων, που προκύπτει από τις διαδικτυακές ομάδες έρευνας και εστίασης σε κάθε χώρα εταίρο. Έχει ως στόχο να επισημάνει πώς τα συγκεκριμένα αποτελέσματα υποδεικνύουν την ανάγκη για μια παρέμβαση που μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των ομάδων-στόχων, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη και πιο ομαλή εκμάθηση του εκπαιδευτικού περιεχομένου και των θεμάτων μέσω εργαλείων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ηλεκτρονική διδασκαλία. Η πορεία που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών εργασίας αποτελείται από τρία διαφορετικά στάδια: - Στην αρχή κάθε χώρα εταίρος μελέτησε το δικό της εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα σχετικά με τις φυσικές επιστήμες: Μαθηματικά, Χημεία και Φυσική. Χάρη σε αυτή την έρευνα, έγινε σύγκριση των αναλυτικών προγραμμάτων των τεσσάρων χωρών στα μαθήματα των φυσικών επιστημών και
καθορίστηκαν τα κοινά θέματα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα, προκειμένου να προσφερθεί χρήσιμο διδακτικό υλικό στα σχολεία όλων των διαφορετικών χωρών. - Μόλις εντοπίστηκαν τα κοινά θέματα, δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο και χορηγήθηκε σε εκπαιδευτικούς φυσικών επιστημών. - Ταυτόχρονα, κάθε εταίρος διεξήγαγε μια ομάδα εστίασης (στην περίπτωση των Σλοβένων εταίρων, διεξήγαγαν δύο διαφορετικές ομάδες εστίασης) στην οποία συμμετείχαν διαφορετικά ενδιαφερόμενα μέρη, με στόχο να διερευνηθούν περισσότερο οι προκλήσεις της διαδικτυακής διδασκαλίας. 2. Αναλυτικά Προγράμματα Κάθε χώρα εταίρος ετοίμασε ένα αρχείο στο οποίο περιγράφονται όλα τα θέματα που καλύπτονται από τα αναλυτικά προγράμματα των τριών μαθημάτων που ενδιαφέρουν το έργο ΟΤΑ: Μαθηματικά, Χημεία και Φυσική. Ζητήθηκε από τις χώρες να περιγράψουν τα αναλυτικά προγράμματα και να εστιάσουν συγκεκριμένα στα εξής: - Περιεχόμενο - Υποσύνολο περιεχομένου - Δείκτες επιτυχίας - Δείκτες επάρκειας - Διαθεματική προσέγγιση Στόχος ήταν να εντοπιστούν κοινά θέματα στα τέσσερα διαφορετικά αναλυτικά προγράμματα μεταξύ των χωρών και σε αυτή τη βάση να δημιουργηθεί το ερωτηματολόγιο και τα επόμενα αποτελέσματα του έργου. Αν και τα τέσσερα αναλυτικά ήταν κάπως διαφορετικά, η κοινοπραξία κατάφερε να δημιουργήσει έναν κατάλογο κοινών θεμάτων και επιμέρους ενοτήτων. Τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιήθηκαν και ενσωματώθηκαν στο δεύτερο μέρος της έρευνας, στόχος της οποίας ήταν να διερευνηθεί ποια θέματα θεωρούνται από τους εκπαιδευτικούς ως τα πιο δύσκολα για διδασκαλία στο διαδίκτυο και ποια θέματα θεωρούνται πιο δύσκολα για τους μαθητές τους κατά τη διαδικτυακή μάθηση.
3.Ερωτηματολόγιο Μετά τον καθορισμό των κοινών αναλυτικών προγραμμάτων, η δημιουργία ενός ερωτηματολογίου και η χορήγησή του ήταν το επόμενο βήμα: έτσι, καταρτίστηκε ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο για τον προσδιορισμό των αναγκών και των προκλήσεων των εκπαιδευτικών των φυσικών επιστημών, ιδίως όσον αφορά τη διαδικτυακή διδασκαλία και μάθηση. Το ερωτηματολόγιο είναι σημαντικό για τη διερεύνηση των μαθησιακών αναγκών της ομάδας-στόχου, διότι επέτρεψε στην κοινοπραξία να αποκτήσει μια ποσοτική και ποιοτική εικόνα σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής διδασκαλίας. Ήταν πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε εκείνους που ασχολούνται καθημερινά με τα προβλήματα εντός των επίσημων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ειδικά σε μια κρίσιμη περίοδο, όπως ήταν και εξακολουθεί να είναι η πανδημία και η διαδικτυακή διδασκαλία. Προκειμένου να έχουμε μια ευρεία εικόνα σχετικά με τα δυνατά και αδύνατα σημεία της διαδικτυακής διδασκαλίας, καθώς και τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που απορρέουν από αυτήν, το ερωτηματολόγιο διαιρέθηκε σε τρία μέρη, για να διερευνηθούν διαφορετικές πτυχές. Στο πρώτο μέρος τα ερωτήματα αποσκοπούσαν στη διερεύνηση των προκλήσεων που αντιμετώπιζαν οι εκπαιδευτικοί φυσικών επιστημών, τα συναισθήματα, τις εμπειρίες και τις μεθόδους τους κατά τη διάρκεια της εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Το μέρος αυτό αποσκοπούσε στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει αλλάξει την προοπτική των εκπαιδευτικών σε σχέση με τους μαθητές και το επάγγελμά τους και στην αξιολόγηση του βαθμού ευελιξίας τους μετά από μια τόσο ριζική διδακτική αλλαγή. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται σε πολύ περισσότερες λεπτομέρειες· οι ερωτήσεις αφορούν συγκεκριμένα τα κοινά θέματα που προκύπτουν από την σύγκριση των 4 εθνικών αναλυτικών προγραμμάτων. Αυτό το μέρος εξέτασε: - ποια μαθήματα ήταν δύσκολο για τους εκπαιδευτικούς να εξηγήσουν στο διαδίκτυο - ποια μαθήματα ήταν δύσκολο για τους μαθητές να μάθουν στο διαδίκτυο. Στην περίπτωση αυτή, η έρευνα ήθελε να διερευνήσει τόσο τις δυσκολίες των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών: να κατανοήσει ποια θέματα
ήταν τα πιο δύσκολα να διδαχθούν και να μαθευτούν διαδικτυακά. Το τελευταίο μέρος της έρευνας εστίαζε στις εμπειρίες και τις απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τη διεπιστημονική προσέγγιση STEAM. Στην περίπτωση αυτή, σκοπός ήταν η κατανόηση της στάσης των εκπαιδευτικών των φυσικών επιστημών απέναντι στη χρήση της τέχνης στο πλαίσιο της διδασκαλίας τους. 4.ΟΜΑΔΕΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ Ομάδες εστίασης οργανώθηκαν σε κάθε χώρα εταίρο και ήταν πολύ σημαντικές, επειδή έδωσαν στην έρευνα μια πιο ποιοτική συμβολή μέσω ομαδικών συνεντεύξεων. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις εμπειρίες, τις προκλήσεις και τις συμβουλές τους σχετικά με τα διαδικτυακά εργαλεία διδασκαλίας, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες σχετικές πληροφορίες που μπορούν να βελτιώσουν την διαδικτυακή διδακτική εμπειρία τους σε θέματα επιστήμης. Τα άτομα που συμμετείχαν σε αυτή τη δραστηριότητα ήταν εκπαιδευτικοί φυσικών επιστημών, παιδαγωγοί μουσείων τέχνης/ επιστημών, καθηγητές τέχνης, καθηγητές ΤΠΕ και μελλοντικοί εκπαιδευτικοί. Κατά τη διάρκεια της ομάδας εστίασης, οι συμμετέχοντες καθοδηγήθηκαν από τους συντονιστές και είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν για την τέχνη ως εργαλείο, να διερευνήσουν τις δυνατότητες συνδυασμού της τέχνης με τις φυσικές επιστήμες, να μιλήσουν για τα ψηφιακά εργαλεία που ήδη γνωρίζουν και να ανταλλάξουν απόψεις για σημαντικά θέματα που σχετίζονται με τη διδασκαλία των μαθημάτων τους. Κάθε εταίρος ακολούθησε τις κατευθυντήριες γραμμές, που χώρισαν την ομαδική συνέντευξη σε τρία μέρη: Μέρος 1ο: Σχέση του εκπαιδευτικού με τα διαδικτυακά εργαλεία διδασκαλίας: 1. Ποιοι είναι οι πιο γρήγοροι τρόποι για να τραβήξετε την προσοχή των μαθητών; (Ατομικές, ομαδικές προσεγγίσεις) 2. Πώς χειρίζεστε διακοπές / τεχνικά προβλήματα (παγωμένη οθόνη, προβληματικά πληκτρολόγια...); 3. Ενσωματώνετε την κίνηση στα διαδικτυακά μαθήματά σας ή θα θέλατε να το κάνετε; 4. Τι θα σας βοηθούσε προσωπικά να υποστηρίξετε και να βελτιώσετε τη διαδικτυακή διδασκαλία; 5. Ποια είναι τα οφέλη της διαδικτυακής διδασκαλίας έναντι της δια
ζώσης διδασκαλίας; Σχέση του μαθητή με τα διαδικτυακά εργαλεία διδασκαλίας: 6. Πώς εντοπίζετε κάποιον που δεν παρακολουθεί τα μαθήματα; 7. Πώς θα μπορούσαμε να το μετριάσουμε αυτό; 8. Υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο τα αγόρια ή τα κορίτσια αντιλαμβάνονται διαδικτυακά / διεπιστημονικά μαθήματα; Μέρος 2ο: Διδασκαλία της επιστήμης μέσω της τέχνης 1. Έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ την τέχνη ως εργαλείο μάθησης / διδασκαλίας για θέματα φυσικών επιστημών στο παρελθόν; Ποιες είναι οι εμπειρίες σας; 2. Πόσο εκπαιδευτικό υπόβαθρο στην εικαστική τέχνη θα πρέπει να σας παρέχουμε για να εφαρμόσετε με επιτυχία τα εργαλεία διδασκαλίας μας; 3. Παρουσιάζονται στην ομάδα 10 έργα τέχνης: ποια θα επιλέγατε να συσχετίσετε με τη μάθησή σας; (Ποικιλία στυλ, μοτίβα, παλέτα χρωμάτων , σχήματα, κοσμικά/θρησκευτικά μοτίβα κ.λπ.) Ορθές πρακτικές: 4. Έχετε άλλες προτάσεις, σχόλια, ιδέες για να μοιραστείτε μαζί μας;
5.Πορίσματα Μαθησιακών Αναγκών ανά χώρα 5.1 Σλοβενία Μεταξύ των 50 Σλοβένων εκπαιδευτικών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν εκπαιδευτικοί που διδάσκουν Μαθηματικά (82 %). Το 30% των ερωτηθέντων διδάσκουν φυσική, το 12 % διδάσκουν μαθήματα ΤΠΕ και 5 από αυτούς διδάσκουν χημεία. Κατά μέσο όρο, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες (72%) διδάσκουν για τουλάχιστον 10 χρόνια και αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο. Δεδομένου ότι διδάσκουν πολλά χρόνια, θα μπορούσαν να κατανοήσουν τα προβλήματα των μαθητών τους καλύτερα και με μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση από εκείνους που διδάσκουν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Δεδομένου ότι η καινοτομία του έργου ΟΤΑ έγκειται στην ψηφιοποίηση μιας διδακτικής μεθοδολογίας, ήταν σημαντικό να εκτιμηθούν οι ψηφιακές ικανότητες των εκπαιδευτικών που ερωτήθηκαν και να κατανοηθεί πώς η περίοδος της διαδικτυακής διδασκαλίας τους επέτρεψε να βελτιώσουν αυτές τις δεξιότητες. Από τα αποτελέσματα της έρευνας, φαίνεται ότι η πλειονότητα των Σλοβένων εκπαιδευτικών παρατήρησε πολύ υψηλή βελτίωση των δεξιοτήτων ΤΠΕ· Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώθηκαν επίσης από την ομάδα εστίασης που διεξήγαγε η Εθνική Πινακοθήκη, όπου ορισμένοι εκπαιδευτικοί παρατήρησαν ότι «η απόσταση ήταν περισσότερο μια αλλαγή για τους εκπαιδευτικούς παρά για τους μαθητές - ειδικά οι μεγαλύτεροι δάσκαλοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έπρεπε να αποκτήσουν γρήγορα νέες δεξιότητες πληροφορικής». Διερευνήθηκαν επίσης οι απόψεις των εκπαιδευτικών, τόσο στην έρευνα όσο και στην ομάδα εστίασης, σχετικά με την προσοχή των μαθητών κατά τη διάρκεια της πανδημίας: πολλοί από αυτούς (42%), αξιολόγησαν την προσοχή των μαθητών ως μέτρια σε σύγκριση με την παραδοσιακή τάξη, ενώ κάποιοι από αυτούς (38%) αξιολόγησαν την προσοχή τους ως χαμηλότερη στη διαδικτυακή μάθηση σε σχέση με την παραδοσιακή τάξη. Σε σχέση με αυτό το ζήτημα, είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι οι Σλοβένοι εκπαιδευτικοί είχαν κάποια προβλήματα με το υβριδικό σύστημα, δηλαδή με ορισμένους μαθητές στην τάξη και μαθητές σε
αυτοαπομόνωση στο σπίτι. Στην πραγματικότητα, οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην ομάδα εστίασης συνειδητοποίησαν ότι, συχνά, επικεντρώνονταν περισσότερο στους μαθητές που ήταν παρόντες στην τάξη παρά σε εκείνους που συμμετείχαν στο διαδίκτυο, διακινδυνεύοντας, στην περίπτωση αυτή, να περιθωριοποιήσουν τους μαθητές που δεν είναι παρόντες στην τάξη. Παρά τις δυσκολίες, οι εκπαιδευτικοί προσπάθησαν να διατηρήσουν τη συνεχή αλληλεπίδραση με τους μαθητές τους, την οποία βαθμολόγησε καλά το 50% των όσων απάντησαν στην έρευνα και μέτρια το 36%. Όλοι χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για τη βελτίωση αυτής της αλληλεπίδρασης και η πλειοψηφία χρησιμοποίησε διαδικτυακές πλατφόρμες και διαδικτυακές αίθουσες διδασκαλίας. Πολλοί από αυτούς χρησιμοποίησαν επίσης ψηφιακά εργαλεία, για να δημιουργήσουν έναν χώρο διαλόγου με τους μαθητές. Όπως αναφέρθηκε από την έρευνα, οι Σλοβένοι εκπαιδευτικοί άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο παράδοσης των μαθημάτων τους και θεωρήθηκε θεμελιώδες το γεγονός ότι τα παιδιά είχαν συνεχή επαφή και συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς. Όπως αποδεικνύεται από έναν δάσκαλο στην ομάδα εστίασης, «η άμεση επαφή μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών ήταν ζωτικής σημασίας» και ένας από τους καλύτερους τρόπους, για να διατηρηθεί το κίνητρο και η συμμετοχή των μαθητών ήταν οι ζωντανές τάξεις (χρησιμοποιώντας κάμερα, Teams, Zoom, άλλα εργαλεία) αντί να στέλνουν απλώς υλικό μαθήματος στα παιδιά. Ως εκ τούτου, η χρήση ψηφιακών εργαλείων τους επιτρέπει να προσεγγίσουν την εξ αποστάσεως διδασκαλία με μια νέα και εναλλακτική γλώσσα από την παραδοσιακή. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για την έρευνα του έργου OTA ήταν το επίπεδο άγχους των εκπαιδευτικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και του τι ήταν πιο αγχωτικό για αυτούς κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Για τους μισούς ερωτηθέντες, η διαδικτυακή διδασκαλία ήταν αρκετά αγχωτική (μεταξύ των οποίων το 22 % την θεώρησε εξαιρετικά αγχωτική). Βρήκαν πιο αγχωτικά τα προβλήματα που σχετίζονται με τη ζωντανή σύνδεση και τη διαχείριση του χρόνου. Άλλοι θα προτιμούσαν να έχουν περισσότερες ψηφιακές επιλογές και περισσότερες ψηφιακές δεξιότητες.
Αναλυτικά Προγράμματα Όσον αφορά τα πιο δύσκολα μαθήματα για διαδικτυακή διδασκαλία και μάθηση, παρατηρούμε ότι υπάρχει σχεδόν πάντα μια αντιστοιχία μεταξύ των δυσκολιών των εκπαιδευτικών και εκείνων των μαθητών. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ομάδα-στόχος: εκπαιδευτικοί Για τα Μαθηματικά, τα πιο δύσκολα θέματα στη διαδικτυακή διδασκαλία ήταν: ● Μετασχηματισμοί ● Γεωμετρικές έννοιες ● Συναρτήσεις ● Ποσοστά Οι μετασχηματισμοί ήταν το πιο δύσκολο θέμα στη διαδικτυακή διδασκαλία. Τα πιο δύσκολα υπο-θέματα ήταν: - Διχοτόμος ευθύγραμμου τμήματος και διχοτόμος γωνίας και επίλυση προβλημάτων - Μετασχηματισμοί (ανάκλαση, μετατόπιση, περιστροφή) και οι ιδιότητές τους - -Ανάκλαση ενός σημείου, μιας γραμμής, μιας γωνίας, ενός χαρακτήρα πάνω σε μια επιλεγμένη γραμμή ή πάνω σε ένα σημείο. Τα πιο δύσκολα θέματα σχετικά με τιςΓεωμετρικές έννοιεςστη διαδικτυακή διδασκαλία είναι: - Τρίγωνο και άλλα πολύγωνα - Κύκλος και Ορθογώνιο / Τετράγωνο. Σχετικά με τιςΣυναρτήσεις, οι Σλοβένοι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι τα πιο δύσκολα θέματα είναι: - Γραμμική συνάρτηση = + (γραφική παράσταση, χρήση και σημασία των
παραμέτρων α and β, θέση σημείου σε σχέση με τη γραμμή ) και κατασκευή της - Κατασκευή πίνακα τιμών και γραφικής παράστασης συνάρτησης Τέλος, στα Ποσοστά (Υπολογισμός και Ευθέως και Αντιστρόφως Ανάλογα Ποσά) τα πιο δύσκολα θέματα είναι ηΓραφική αναπαράσταση ποσοστού, ο Υπολογισμός ποσοστού και η Επίλυση προβλημάτων πραγματικής ζωής. Ομάδα-στόχος: Μαθητές Για τους μαθητές, τα πιο δύσκολα θέματα Μαθηματικών στη διαδικτυακή μάθηση ήταν τα ίδια με τους δασκάλους: ● Μετασχηματισμοί ● Γεωμετρικές έννοιες ● Συναρτήσεις ● Ποσοστά Οι Μετασχηματισμοί εξακολουθούν να αποτελούν ένα δύσκολο θέμα και στη διαδικτυακή διδασκαλία, ειδικά όσον αφορά: - Διχοτόμος ευθύγραμμου τμήματος και διχοτόμος γωνίας και επίλυση προβλημάτων - Μετασχηματισμοί (ανάκλαση, μετατόπιση, περιστροφή) και οι ιδιότητές του - Ανάκλαση ενός σημείου, μιας γραμμής, μιας γωνίας, ενός χαρακτήρα πάνω σε μια επιλεγμένη γραμμή ή πάνω σε ένα σημείο. Τα πιο δύσκολα θέματα στιςΓεωμετρικές έννοιεςστη διαδικτυακή μάθηση για τους μαθητές αντιστοιχούν με τους δασκάλους και είναι: - Τρίγωνο και άλλαπολύγωνα - Κύκλος και ορθογώνιο /τετράγωνο Όσον αφορά τιςΣυναρτήσειςγια τους Σλοβένους εκπαιδευτικούς, τα πιο δύσκολα θέματα που πρέπει να διδάξουν διαδικτυακά είναι: - Γραμμική συνάρτηση = + (γραφική παράσταση, χρήση και σημασία των παραμέτρων α and β, θέση σημείου σε σχέση με τη γραμμή ) και κατασκευή της
- Κατασκευή πίνακα τιμών και γραφικής παράστασης συνάρτησης ΣταΠοσοστά(Υπολογισμός και Ευθέως και Αντιστρόφως Ανάλογα Ποσά) οι μαθητές είχαν κάποια προβλήματα με τηΓραφική αναπαράσταση ποσοστού, τον Υπολογισμό ποσοστού και την Επίλυση προβλημάτων πραγματικής ζωής. ΧΗΜΕΙΑ Ομάδα-στόχος: εκπαιδευτικοί Για τη Χημεία τα πιο δύσκολα θέματα στη διαδικτυακή διδασκαλία είναι: ● Στοιχεία περιοδικού πίνακα ● Άτομα ● Γενική Χημεία ● Διαλύματα ● Μείγματα και καθαρές ουσίες Σχετικά με ταΣτοιχείο στον περιοδικό πίνακα, όλοι οι ερωτηθέντες είχαν προβλήματα μόνομε ταχημικά στοιχεία και το πώς ταξινομούνται στο περιοδικό σύστημα και τα σύμβολά τους. Αντίθετα, όσον αφοράτα Άτομα, όλοι οι εκπαιδευτικοί είχαν κάποια προβλήματα να εξηγήσουν τιςηλεκτρονικές στιβάδες. Στη διδασκαλία της Γενικής Χημείας, τα Μόρια ήταν δύσκολα για περισσότερους δασκάλους και για τα Διαλύματα το πιο δύσκολο θέμα ήταν η Έννοια της διαλυτότητας των ουσιών και κορεσμός των διαλυμάτων. Τέλος, όσον αφοράτα Μείγματα και τις καθαρές ουσίεςΟι μέθοδοι διαχωρισμού των καθαρών ουσιών από τα μείγματα (διήθηση, απόχηση, εξάτμιση, απόσταξη) ήταν το θέμα στο οποίο οι περισσότεροι από τους εκπαιδευτικούς που ερωτήθηκαν είχαν τα περισσότερα προβλήματα. Ομάδα-στόχος: Μαθητές
Για τους μαθητές, αντίθετα, τα πιο δύσκολα θέματα χημείας στην διαδικτυακή μάθηση ήταν: ● Άτομα ● Γενική Χημεία ● Μείγματα και καθαρές ουσίες Τα Άτομαήταν το πιο δύσκολο θέμα για τους μαθητές στην διαδικτυακή μάθηση, σύμφωνα με το γνώμη των εκπαιδευτικών, ιδίως όσον αφορά τιςηλεκτρονικές στιβάδες. ΣταΜείγματα και τις καθαρές ουσίεςοι μαθητές είχαν προβλήματα με: -Μέθοδους διαχωρισμού των μειγμάτων από τις καθαρές ουσίες (διήθηση, απόχυση, εξάτμιση, απόσταξη) -Διάκριση καθαρών ουσιών και μειγμάτων -Χημικά στοιχεία που αποτελούνται από έναν τύπο ατόμων Στο ίδιο επίπεδο βρίσκουμε την Γενική Χημεία. Το θέμα πουήταν δύσκολο να κατανοηθεί ήταν ταΜόρια. ΦΥΣΙΚΗ Ομάδα- στόχος: εκπαιδευτικοί Για τη Φυσική, τα πιο δύσκολα θέματα στη διαδικτυακή διδασκαλία ήταν: ● Πυκνότητα, πίεση και πλεύση ● Δυνάμεις ● Επιτάχυνση και ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα Το πιο δύσκολο θέμα για τους Σλοβένους εκπαιδευτικούς να διδάξουν στο διαδίκτυο ήταν η Πυκνότητα, η πίεση και η πλεύση, συγκεκριμένα:
- Πλεύση - Πυκνότητα και ειδική βαρύτητα Επίσης, οι Δυνάμειςήταν δύσκολο να διδαχθούν στο διαδίκτυο, κυρίως: - Συνισταμένη δύναμη - Σχεδιασμός δυνάμεων - Ισορροπία και Μέτρηση δυνάμεων Τέλος, η ενότηταΕπιτάχυνση της κίνησης και δεύτερος νόμος του Νεύτωναήταν πιο δύσκολη και συγκεκριμένα: - Σταθερά επιταχυνόμενη κίνηση - Σχέση μεταξύ μάζας, δύναμης και επιτάχυνσης - Ελεύθερη πτώση Ομάδα-στόχος: μαθητές Σύμφωνα με τους Σλοβένους εκπαιδευτικούς, τα πιο δύσκολα θέματα στη διαδικτυακή μάθηση ήτανίδια αυτά της διαδικτυακής διδασκαλίας: ● Πυκνότητα, πίεση και πλεύση ● Δυνάμεις ● Επιτάχυνση και ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα Όσον αφοράτην Πυκνότητα, πίεση και πλεύση, τα πιο δύσκολα θέματα ήταν: - Πλεύση - Πυκνότητα και ειδική βαρύτητα - Υδροστατική πίεση Στην Ενότητα Δυνάμεις , οι μαθητές δυσκολεύονταν να κατανοήσουν την έννοια της συνιστώσας δυνάμεων και του
σχεδιασμού και της ισορροπίας δυνάμεων. Στην ενότητα της Επιτάχυνσης και του δεύτερου νόμου του Νεύτωνα, τα δύσκολα θέματα είναι: - Σχέση μεταξύ μάζας, δύναμης και επιτάχυνσης - Σταθερά επιταχυνόμενη κίνηση. - ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ STEAM Η πλειοψηφία των Σλοβένων εκπαιδευτικών που απάντησαν στις ερωτήσεις της έρευνας δεν χρησιμοποίησαν ποτέ την προσέγγιση STEAM, ενώ δίδασκαν ταμαθήματα τους (62 %). Μερικοί από αυτούς την χρησιμοποιούσαν μερικές φορές και κάποιος άλλος συχνά, αλλά κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είπε ότι την χρησιμοποιούν συχνά. Ακόμη και αν δεν χρησιμοποίησαν την προσέγγιση STEAM, φαίνεται ότι μια μεγάλη πλειοψηφία πιστεύει ότι αυτή η μεθοδολογία θα μπορούσε να τους βοηθήσει να εξηγήσουν δύσκολες έννοιες και να κάνουν ταμαθήματα πιο ενδιαφέροντα για τους μαθητές τους. Παρά το υψηλό ποσοστό ενδιαφέροντος για τη διεπιστημονική προσέγγιση, είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το 40% των εκπαιδευτικών δεν θα ήταν πρόθυμοι να συνεργαστούν ενεργά με τους συναδέλφους τους στην τέχνη, ενώ για το υπόλοιπο 60% μια τέτοια συνεργασία θα ήταν εφικτή και χρήσιμη. Μια διαφορετική και ενδιαφέρουσα προοπτική για την προσέγγιση STEAM προτείνεται από τους εκπαιδευτικούς που ερωτήθηκαν. Σε αυτή την περίπτωση, προσφέρουν στην έρευνα του έργου OTA πολλές πρακτικές που έχουν ήδη βιώσει. Για παράδειγμα, η καθηγήτρια βιολογίας που μιλάει στους μαθητές της για τα φυτά χρησιμοποιείται για να τονίσει τη σύνδεση με τα μαθήματα τέχνης και χρησιμοποιεί τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ ή ισλαμικά παραδείγματα λουλουδένιων σχεδίων ως έμπνευση, συνδέοντάς τα και με τη γεωμετρία. Ένας άλλος εκπαιδευτικός τονίζει αυτή τη διασύνδεση, υποστηρίζοντας ότι «οι εκπαιδευτικοί των μαθημάτων των φυσικών επιστημών πρέπει να διδάσκουν στα παιδιά να είναι ακριβείς, οπότε η σύνδεση με την αισθητική είναι επίσης σημαντική». Όσον αφορά τη δυνατότητα υλοποίησης της μεθοδολογίας STEAM διαδικτυακά, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί (70%) δεν γνωρίζουν αν
θα μπορούσε να είναι εφικτή, αλλά όπως σημειώνεται στα αποτελέσματα της ομάδας εστίασης, φαίνεται ότι ενδιαφέρονται πραγματικά να έχουν μέσα που τους επιτρέπουν να προσφέρουν ένα πλήρες και ολοκληρωμένο μάθημα. Επίσης, ένα από τα προβλήματα που προέκυψαν τόσο από την έρευνα όσο και από την ομάδα εστίασης είναι η έλλειψη χρόνου και οργάνωσης. Όπως τόνισαν οι Σλοβένοι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτικοί από άλλες χώρες, η καινοτομία στο σχολείο εξαρτάται από τα προσωπικά κίνητρα του δασκάλου: «Τα διαθεματικά μαθήματα είναι ένα βαρύ φορτίο για τους εκπαιδευτικούς που είναι ήδη πολύ απασχολημένοι – ένα καλό μάθημα με τους μαθητές απαιτεί έως και 15 ώρες προετοιμασίας. Είναι ήδη δύσκολο να ολοκληρωθούν οι βασικοί στόχοι διδασκαλίας χωρίς επιπλέον εργασία». Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να τους προσφέρουμε εργαλεία και υλικά που τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν «την τέχνη ως κάτι περισσότερο από ένα ενδεικτικό παράδειγμα». Εκείνοι που πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι δυνατή η χρήση της συγκεκριμένης προσέγγισης, προτείνουν την προσέγγιση αυτής της μεθοδολογίας με παρόμοιο τρόπο όπως στη διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο, κατασκευάζοντας μοντέλα, δίνοντας στους μαθητές οδηγίες για τα πειράματα, υπογραμμίζοντας τη σύνδεση μεταξύ τέχνης και μετασχηματισμών, σχεδιάζοντας μια διεπιστημονική ατζέντα για όλους τους εκπαιδευτικούς που θα συμμετέχουν.
5.2 ΚΥΠΡΟΣ Στην Κύπρο, 65 εκπαιδευτικοί απάντησαν συνολικά στην έρευνα και οι περισσότεροι από αυτούς ήταν καθηγητές Φυσικής (51καθηγητές Φυσικής, 6 καθηγητές Μαθηματικών και 8 καθηγητές Χημείας). Όπως και στην περίπτωση της Σλοβενίας, οι μισοί από τους ερωτηθέντες έχουν 11-20 χρόνια διδακτικής εμπειρίας και το 21,5% από αυτούς διδάσκουν εδώ και 20 χρόνια ή περισσότερα· έχουν σίγουρα μια σαφέστερη κατανόηση των δικών τους αναγκών και προκλήσεων, αλλά και των μαθητών τους. Για όλους τους Κύπριους εκπαιδευτικούς που απάντησαν στην έρευνα, οι διαδικτυακοί περιορισμοί διδασκαλίας τους επέτρεψαν να βελτιώσουν τις ψηφιακές δεξιότητές τους, ακόμη και αν το 70%από αυτούς ανέφεραν ένα πολύ καλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων και στην αρχή της πανδημίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις (σχεδόν το 70%των ερωτηθέντων) αυτές οι ψηφιακές δεξιότητες τους επέτρεψαν να αλληλεπιδρούν με τους μαθητές τους με πιο δυναμικό τρόπο: σε σχέση με αυτό είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ένα 29% ανέφερε πολύ καλή αλληλεπίδραση με τους μαθητές κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής διδασκαλίας, ενώμόνο το 18,5%θεώρησε ότι η αλληλεπίδραση ήταν μάλλον κακή. Για να βελτιώσουν την αλληλεπίδραση με τους μαθητές τους, οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποίησαν ορισμένα ψηφιακά εργαλεία κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής μάθησης. Παραδείγματα αυτών των εργαλείων είναι: Microsoft Teams, Zoom, Kahoot, Skype, Classroom, Google forms, Facebook, Youtube, Whiteboard, Simulations, Jamboard, Nearpod, WeBex, OneNote, Quiz, Wacom, Discord, Google meet, Excel, Word. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί έχουν επίσης ενδιαφέρον για τον τρόπο με τον οποίο παραδίδουν τα μαθήματά τους. Όπως δείχνουν τα αποτελέσματα, η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων εκπαιδευτικών που ερωτήθηκαν δηλώνουν ότι τα διαδικτυακάμαθήματά τους ήταν αρκετά ή εντελώς διαφορετικά από αυτά που παραδίδουν πρόσωπο με πρόσωπο, ενώμόλις το 10,8% αναφέρει ότι ήταν αρκετά τα ίδια τόσο στο περιεχόμενο όσο και στον τρόπο παράδοσης.
Παρ 'όλα αυτά, το επίπεδο της προσοχής των μαθητών παρέμεινε μέτριο, αλλά είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη το 38,5% των ερωτηθέντων που πιστεύουν ότι η προσοχή των μαθητών ήταν χαμηλότερη ή πολύ χαμηλότερη στο διαδίκτυο από ό, τι στην τάξη. Σε γενικές γραμμές, στην ομάδα έρευνας και εστίασης, οι Κύπριοι εκπαιδευτικοί φαίνεται να είναι διχασμένοι όσον αφορά την άποψή τους για αυτή την περίοδο. Υπάρχουν πράγματι ορισμένες μαρτυρίες σχετικά με τη θετική πλευρά της διαδικτυακής διδασκαλίας. Σύμφωνα με τον δάσκαλο τέχνης που μίλησε κατά τη διάρκεια της ομάδας εστίασης για παράδειγμα, «Η διαδικτυακή διδασκαλία έδωσε στους μαθητές την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν εργαλεία που γνωρίζουν καλά, αναπτύσσοντας τις ψηφιακές γνώσεις και τη δημιουργικότητά τους. Τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα και να διερευνήσουν τις νέες τεχνολογικές τάσεις». Ένας άλλος σημείωσε ότι «Η διαδικτυακή διδασκαλία έδωσε στον ίδιο και τους μαθητές του περισσότερες ευκαιρίες για αυτονομία και ελευθερία παρά τα μαθήματα πρόσωπο με πρόσωπο». Από την άλλη, υπάρχουν πολλά παράπονα σχετικά με τη διαδικτυακή διδασκαλία: ένας καθηγητής χημείας σημείωσε ότι «οι μαθητές αποπροσανατολίστηκαν με την ηλεκτρονική μάθηση» και ένας άλλος ανέφερε ότι «ηδιαδικτυακή διδασκαλία στέρησε από τους μαθητές την ανάγκη τους να επικοινωνούν κοινωνικά και η έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης είχε οδηγήσει σε μείωση των μαθησιακών κινήτρων τους μπροστά στην οθόνη». Επιπλέον, για έναν καθηγητή φυσικής & μαθηματικών που ερωτήθηκε στην ομάδα εστίασης, η διαδικτυακή διδασκαλία του επέτρεπε να προετοιμάσει τις κατευθυντήριες γραμμές εκ των προτέρων και να καθοδηγεί τους μαθητές του από απόσταση, ώστε να επαναλαμβάνουν το πείραμα αρκετές φορές, χωρίς να χρειάζεται να τους επιτηρεί συνέχεια. Προφανώς, η παγκόσμια κατάσταση βρήκε τους εκπαιδευτικούς απροετοίμαστους και έπρεπε να αντιμετωπίσουν πάρα πολλές προκλήσεις ταυτόχρονα: το 38,5%των ερωτηθέντων που θεώρησαν ότι ήταν αγχωμένοι ή υπερφορτωμένοι από τη διδασκαλία είναι ανησυχητικό και συνοδεύονται από ένα άλλο 36,9%που αξιολόγησε
το επίπεδο άγχους τους ως μέσο όρο. Όπως επιβεβαιώθηκε και από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στην ομάδα εστίασης, η πιο αγχωτική πτυχή ήταν η διαχείριση του χρόνου. Στην πραγματικότητα, η κύρια πρόκληση σύμφωναμε έναν δάσκαλο ήταν να αντιμετωπίσει το σύντομο χρονικό διάστημα των διαδικτυακών συνεδριών σε σύγκριση με τον τεράστιο όγκο ύλης που πρέπει να καλυφθεί, σύμφωνα με το εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα. Μια άλλη ανάγκη που προέκυψε από τα αποτελέσματα αφορά την ψηφιακή καινοτομία: υπάρχει ανάγκη οι εκπαιδευτικοί να παρακολουθήσουν σεμινάρια και μαθήματα, για να ενημερώνονται για τις νέες τεχνολογίες, τα νέα εργαλεία και τις εφαρμογές που θα χρησιμοποιήσουν στα διαδικτυακά μαθήματά τους.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ομάδα-στόχος: εκπαιδευτικοί Για τα Μαθηματικά τα πιο δύσκολα θέματα στη διαδικτυακή διδασκαλία ήταν: ● Γεωμετρικές έννοιες ● Υπολογισμός πράξεων και οι ιδιότητές τους ● Συναρτήσεις Από τιςΓεωμετρικές έννοιες, τα πιο δύσκολα θέματα για τους εκπαιδευτικούς να διδάξουν στο διαδίκτυο ήταν: - Άλλα πολύγωνα - Κύκλος - Πυθαγόρειο θεώρημα Όσον αφορά την ενότηταΥπολογισμός πράξεων και οι ιδιότητές τους, οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται στα εξής: - Υπολογισμός με κλάσματα, δεκαδικούς και ακέραιους - Επίλυση προβλημάτων - Υπολογισμός με ρητούς αριθμούς Όσον αφοράτις Συναρτήσεις, αντίθετα, βρήκαν την ανάλυση γραφικής παράστασης δύσκολη. Ομάδα-στόχος: μαθητές
Όσον αφορά την άποψη των μαθητών, τα πιο δύσκολα θέματα Μαθηματικών στη διαδικτυακή μάθηση ήταν: ● Γεωμετρικές έννοιες ● Συναρτήσεις ● Στατιστική – Τυχαία ενδεχόμενα Μπορούμε να σημειώσουμε ότι, όσον αφορά τα θέματα που είναι δυσκολότερα να διδαχθούν στο διαδίκτυο, οι γεωμετρικές έννοιες επιλέγηκαν από το 83,3% των εκπαιδευτικών, ως το πιο δύσκολο θέμα για τους μαθητές να μάθουν διαδικτυακά, ειδικά τα Πολύγωνα και ο Κύκλος. Όσον αφοράτις Συναρτήσεις, αντίθετα, βρήκαν τα θέματαΑνάλυση γραφικής παράστασης και Σύστημα Συντεταγμένων, άξονες συντεταγμένων (οριζόντιος, κάθετος), πλέγμα και συντεταγμένες ενός δεδομένου σημείου πολύ δύσκολα να διδάξουν σε απευθείας σύνδεση. Κάποιος αξιολόγησε δύσκολο επίσης το θέμα Γραμμική συνάρτηση = + (γραφική παράσταση, χρήση και σημασία των παραμέτρων α and β, θέση σημείου σε σχέση με τη γραμμή ) και κατασκευή της. Όσον αφοράτην Στατιστική– Τυχαία ενδεχόμενα, οι εκπαιδευτικοί αντιμετώπισαν κάποιες δυσκολίες με τη συλλογή, την επεξεργασία και την ανάλυση των αποτελεσμάτων του πειράματος τύχης και της παρατήρησης και πρόβλεψης των ενδεχομένων.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzYwNDE=